Authenticatie en herkomstonderzoek van schilderijen
Het onderzoek naar **handtekeningen en signaturen** op schilderijen speelt een cruciale rol bij het vaststellen van de **echtheid en herkomst** van kunstwerken. Kunstexperts en restauratoren gebruiken gespecialiseerde technieken om te bepalen of een handtekening authentiek is, of dat deze later is toegevoegd of vervalst.
### **Belang van signatuuranalyse**
Een handtekening kan waardevolle informatie bieden over de kunstenaar, het tijdperk en de provenance van een schilderij. Experts vergelijken signaturen met bekende voorbeelden uit archieven en databanken om consistenties of afwijkingen te identificeren. Daarbij wordt gelet op:
- **Stijl en vorm** van de signatuur, inclusief karakteristieke pennenslag en lettervormen.
- **Materiaaltechnische aspecten**, zoals gebruikte verfsoort, onderlagen en slijtagepatronen.
- **Vergelijking met referentiewerken**, waarbij digitale en handmatige technieken worden toegepast.
### **Onderzoeksmethoden**
- **UV-licht en infraroodanalyse**: Helpt bij het opsporen van ondertekeningen of latere aanpassingen aan de signatuur.
- **Spectroscopische technieken**: Identificeren de chemische samenstelling van gebruikte pigmenten en materialen.
- **Historisch archiefonderzoek**: Vergelijking met officiële catalogi, verkoopdocumenten en kunstenaarsregistraties.
### **Toepassing en expertise**
Dit soort onderzoek wordt vaak uitgevoerd bij **kunstveilingen, museumcollecties en privéverzamelingen** om de oorsprong en waarde van een schilderij vast te stellen. Specialistische instituten en laboratoria werken nauw samen met kunsthistorici om betrouwbare analyses te garanderen.
Een zeer interessante website die we bij MyPrivateCollection veel gebruiken voor het nazien van kunstenaars gegevens met overzicht van historische verkoop prijzen is findartinfo.com. Het opzoeken van de basis gegevens is GRATIS.
De betalende PRO versie die wij zelf gebruiken en waar je ook alle referentiewerken, meerdere signaturen en monogrammen per kunstenaar in detail kan nazoeken is zeker zijn prijs waard.
Nog beter want we hebben een mooie korting van 20% op de PRO versie kunnen regelen voor de bezoekers van MyPrivateCollection. Voor minder dan 100 euro per jaar heb je toegang tot een zeer professionele uitgebreide database van kunstenaars. Om in aanmerking te komen voor de 20% korting dient U de couponcode - myprivatecollection - in te vullen waarna de prijs direct met 20% wordt verlaagd.
- Bij het authenticatie en herkomst onderzoek worden de bovenstaande technieken toegepast en worden verschillende databases geraadpleegd van veilingverkopen voor referentie werken.
- Tevens wordt de handtekening/ signatuur of monogram vergeleken met meerdere originele referentie handtekeningen/ signaturen of monogrammen van de desbetreffende kunstenaar.
- Voor grafiek etsen en gravures ouder dan de 18de eeuw is het vaak ook belangrijk om de druk staat, het watermerk en het papier te kennen. Deze gegevens staan onder andere in de Hollstein reeks en zullen ook vermeld worden bij de details van het kunstwerk.
- Voor belangrijke werken worden vaak ook museum experts benaderd of erfgenamen/ familie van de overleden kunstenaar. Voor moderne kunst werken wordt de kunstenaar zelf benaderd indien mogelijk.
- Voor alle werken wordt het Art Loss Register, de Interpol Stolen Works of Art database sen de FBI National Stolen Art File geraadpleegd.
Ondanks gedegen onderzoek blijven er altijd kunstwerken ongeidentificeerd en kunnen we bij MyPrivateCollection hiervoor geen authenticiteitsverklaring opstellen. Daarom roepen we de hulp in van bezoekers, kenners en experts van MyPrivateCollection om deze werken verder te helpen identificeren. Het kan gaan om werken zonder signatuur, onleesbare signaturen, signaturen die we niet direct aan de kunstenaar kunnen toeschrijven of enigszins afwijkend zijn en nog niet in detail onderzochte 16de tot 18de eeuwse etsen en gravures.
Als U een overzicht van de schilderijen/ etsen en gravures die momenteel nog in onderzoek zijn wenst te zien klik dan hier.
Indien U het leuk vindt en over relevante expertise beschikt of gewoon, uw visie of advies met ons wilt delen neem dan gerust contact met ons op via het contactformulier en vermeld graag het IDnr van het kunstwerk en uw kennis. Elke professionele input kan van bruikbare waarde zijn in het proces naar een betrouwbare beoordeling.
Als U ermee akkoord gaat kunnen we ook uw naam en eventuele expertise vermelden bij het dossier dat we online voor de schilderijen in onderzoek opbouwen.
Alvast veel dank voor uw betrokkenheid en deskundigheid.
Restauratie van schilderijen
Het restaureren van schilderijen is een delicaat en gespecialiseerd vak dat draait om het **behoud, herstel en de conservering** van kunstwerken. Door de tand des tijds kunnen schilderijen verkleuren, beschadigen of vervormen door factoren zoals licht, vocht, vuil, schimmels of eerdere onzorgvuldige restauraties. Restauratoren combineren kunsthistorische kennis met wetenschappelijke technieken om deze werken weer tot leven te brengen — zonder hun authenticiteit aan te tasten.
### De stappen van een restauratieproces
1. **Diagnose en analyse**
Elk restauratieproject begint met een grondige inspectie. Met behulp van **UV-licht, infraroodreflectografie en röntgenstraling** worden onderliggende lagen, retouches en schade zichtbaar gemaakt.
2. **Reiniging**
Oude vernislagen kunnen vergeeld zijn en worden voorzichtig verwijderd. Dit onthult vaak de oorspronkelijke kleuren en details van het schilderij.
3. **Conservering**
Scheuren in het doek worden gestabiliseerd, verflagen gefixeerd en het schilderij wordt eventueel opnieuw opgespannen of voorzien van een steundoek (doublering).
4. **Retoucheren**
Beschadigde of ontbrekende delen worden met **reversibele verf** subtiel bijgewerkt, zodat het werk zijn visuele eenheid terugkrijgt zonder de originele verf aan te tasten.
5. **Nieuwe vernislaag**
Tot slot wordt een nieuwe beschermende vernislaag aangebracht, die het schilderij beschermt tegen toekomstige schade.
### Restauratie met respect voor het origineel
Een goede restauratie is **onzichtbaar voor het oog**, maar zichtbaar in de hernieuwde uitstraling van het werk. Restauratoren werken met het principe van **minimale interventie en maximale omkeerbaarheid**, zodat toekomstige generaties nog steeds keuzes kunnen maken over het behoud van het werk.
Er zijn in Nederland en België verschillende gerenommeerde ateliers die gespecialiseerd zijn in schilderijenrestauratie. Wij kunnen altijd voor U een offerte opvragen bij verschillende restauratie ateliers.
RKD – Nederlands Instituut voor Kunstgeschiedenis in Den Haag
Het **RKD – Nederlands Instituut voor Kunstgeschiedenis** in Den Haag is hét kenniscentrum voor kunsthistorisch onderzoek in Nederland. Het instituut beheert een van de grootste kunsthistorische documentatiecentra ter wereld en speelt een centrale rol in het **onderzoek naar schilderijen, kunstenaars, stijlen en herkomst** van kunstwerken.
### Wat doet het RKD?
Het RKD verzamelt, beheert en ontsluit miljoenen gegevens over beeldende kunst uit de Nederlanden, van de late middeleeuwen tot nu. Dit gebeurt via:
- **RKD Research**: een online platform met toegang tot databases zoals *RKDartists*, *RKDimages* en *RKDarchives*.
- **Kunsthistorisch onderzoek op aanvraag**: particulieren, musea en instellingen kunnen een onderzoek laten uitvoeren naar een kunstwerk, inclusief analyse van stijl, techniek, signatuur en herkomst.
- **Samenwerkingen met musea en universiteiten**: het RKD levert expertise voor tentoonstellingen, publicaties en restauratieprojecten.
### Onderzoeksmethoden
Het RKD combineert **kunsthistorische analyse met technische documentatie**, zoals röntgenfoto’s, infraroodbeelden en pigmentonderzoek. Daarnaast wordt gebruikgemaakt van archieven, veilingcatalogi en brieven om de context van een kunstwerk te reconstrueren.
### Collectie en toegankelijkheid
De collectie van het RKD omvat:
- Meer dan **2,5 kilometer aan archiefmateriaal**
- Een van de grootste kunsthistorische bibliotheken ter wereld
- Digitale toegang tot miljoenen afbeeldingen en documenten via [RKD.nl](https://www.rkd.nl/)
### Voor wie is het RKD?
Voor **kunsthistorici, musea, verzamelaars, studenten en liefhebbers** is het RKD een onmisbare bron van kennis. Of je nu een schilderij wilt laten onderzoeken, een kunstenaar traceert of een tentoonstelling voorbereidt — het RKD biedt de tools en expertise.
ALR - Art Loss Register
Het **Stolen Art Register**, ook wel bekend als de **Art Loss Register (ALR)**, is ’s werelds grootste particuliere databank van **gestolen, verloren en vermiste kunstwerken**. Het register speelt een cruciale rol in de strijd tegen kunstcriminaliteit en helpt bij het **opsporen, identificeren en terugvinden** van kunstobjecten die wereldwijd zijn verdwenen.
### Wat doet het Art Loss Register?
Het ALR biedt drie hoofdservices:
- **Zoeken**: Kunsthandelaren, musea en verzamelaars kunnen objecten laten controleren op herkomst en mogelijke diefstalclaims.
- **Registreren**: Slachtoffers van kunstroof kunnen hun verloren werken aanmelden in de databank.
- **Terugvinden**: Dankzij samenwerking met politie, douane en veilinghuizen worden regelmatig gestolen werken opgespoord en teruggegeven aan de rechtmatige eigenaar.
### Internationale samenwerking
Het register werkt nauw samen met **Interpol**, veilinghuizen zoals **Christie’s en Sotheby’s**, en musea wereldwijd. Ook wordt het gebruikt als **due diligence-instrument** bij kunsttransacties, om te voorkomen dat gestolen kunst ongemerkt wordt verhandeld.
### Hoe werkt het?
De databank bevat meer dan **700.000 objecten**, waaronder schilderijen, sculpturen, antiek en juwelen. Gebruikers kunnen een object laten controleren of zelf een zoekopdracht indienen. Bij een match wordt een onderzoek gestart en indien mogelijk het werk teruggehaald.
- informatie over het Art Loss Register
- informatie over de Interpol’s Stolen Works of Art Database
- informatie over de FBI’s National Stolen Art File
Toonaangevende kunstbeurzen in Nederland en Belgie
Er zijn heel wat toonaangevende kunstbeurzen in Nederland en België die jaarlijks duizenden kunstliefhebbers, verzamelaars en professionals aantrekken. Hier zijn de belangrijkste:
- **TEFAF Maastricht** – *Maart, MECC Maastricht*
De absolute top in de internationale kunstwereld. Hier vind je oude meesters, antiek, design en hedendaagse kunst van wereldklasse.
- **PAN Amsterdam** – *November, RAI Amsterdam*
Een veelzijdige beurs met kunst, antiek en design. Van oude meesters tot fotografie en moderne kunst.
- **Art Rotterdam** – *Februari, Van Nellefabriek*
Gericht op hedendaagse kunst en jonge galeries. Een broedplaats voor opkomend talent.
- **Unseen Amsterdam** – *September, NDSM-werf*
Gespecialiseerd in hedendaagse fotografie. Innovatief, verrassend en internationaal.
- **KunstRAI Amsterdam** – *Mei*
Een van de oudste kunstbeurzen van Nederland, met een breed aanbod van moderne en hedendaagse kunst.
- **Art The Hague** – *Oktober, Fokker Terminal*
Compact, maar met een sterke focus op actuele kunst en jonge galeries.
- **Naarden the Art Fair** – *Januari*
Klassieke kunst, antiek en design in een sfeervolle setting.
- **BRAFA Art Fair** – *Januari, Brussels Expo*
Een van de oudste en meest prestigieuze kunstbeurzen van Europa. Klassieke en moderne kunst, antiek en tribal art.
- **Art Brussels** – *April*
Hedendaagse kunstbeurs met meer dan 175 galeries uit 30 landen. Innovatief en internationaal.
- **Knokke Art Fair** – *Zomer*
Luxe kunstbeurs aan zee, met een mix van moderne en klassieke kunst.
Schilderkunst opleidingen in Nederland en Belgie
Zeker! Voor wie zich wil verdiepen in de **schilderkunst** zijn er in Nederland en België diverse gerenommeerde kunstopleidingen die zich richten op **autonome beeldende kunst**, met een sterke focus op schilderen. Hier is een overzicht van enkele van de meest toonaangevende instellingen:
** Gerrit Rietveld Academie – Amsterdam**
Bekend om haar experimentele en conceptuele benadering van kunst. De opleiding *Beeldende Kunst* biedt ruimte voor schilderkunst, installaties en mixed media.
** Willem de Kooning Academie – Rotterdam**
De richting *Autonome Beeldende Kunst* stimuleert studenten om een eigen beeldtaal te ontwikkelen, met veel aandacht voor schildertechnieken en hedendaagse beeldvorming.
** HKU – Hogeschool voor de Kunsten Utrecht**
De opleiding *Fine Art* biedt een brede basis in schilderkunst, gecombineerd met kunsttheorie en praktijkgericht onderzoek.
** Koninklijke Academie van Beeldende Kunsten (KABK) – Den Haag**
Een van de oudste kunstacademies van Nederland. De opleiding *Fine Arts* legt nadruk op schilderen, tekenen en conceptontwikkeling.
** Koninklijke Academie voor Schone Kunsten (KASKA) - Antwerpen **
Internationaal geroemd, met een sterke opleiding *Schilderkunst* binnen de richting *Beeldende Kunsten*. Veel aandacht voor techniek, kunstgeschiedenis en persoonlijke stijlontwikkeling.
** LUCA School of Arts – Brussel, Gent, Leuven, Genk**
Biedt opleidingen in *Beeldende Kunsten* met specialisaties in schilderkunst, grafiek en mixed media. Sterk gericht op artistieke autonomie en interdisciplinair werken.
** School of Arts Gent (HOGENT)**
De opleiding *Vrije Beeldende Kunst* biedt een diepgaande verkenning van schilderkunst, met ruimte voor experiment en reflectie.
